Od kiedy człowiek po raz pierwszy posiadł zdolność myślenia i rozumowania, zaczął zastanawiać się nad pochodzeniem własnego życia, a później nad pochodzeniem życia. Na przestrzeni dziejów różne dyscypliny, takie jak religia, teologia, astronomia i geologia, próbowały wyjaśnić pochodzenie pierwszej żywej istoty na Ziemi.
W tej lekcji zobaczymy, jaka jest teoria na pochodzenie życia według biologii: różne hipotezy i eksperymenty, które naukowcy zaproponowali w ciągu historii. Jeśli chcesz wiedzieć więcej, zapraszamy do czytania dalej!
Wyjaśnienie pochodzenia życia na bazie skamieniałości
Istnieje kilka teorii na temat pochodzenia życia, a skamieniałości dostarczają nam bardzo ciekawych informacji. Dzięki datowaniu radiometrycznemu najstarszych skał na Ziemi, skał z Księżyca i meteorytów, geologom udało się oszacować, że Ziemia powstała około 4,5 mld lat temu. W swoich początkach Ziemia nie była taka, jaką znamy dzisiaj: była nieustannie bombardowana przez asteroidy i przechodziła cykliczne okresy ogrzewania i chłodzenia.
Wiadomo mniej więcej kiedy pojawiła się Ziemia, ale kiedy pojawiły się pierwsze żywe istoty? Pochodzenie życia według biologii opiera się przede wszystkim na badaniu skamieniałości (więcej o tej technice w science-online.pl): najstarsze odkryte dotychczas skamieniałości pochodzą sprzed 3,5 mld lat. Skamieniałości te, znalezione w Australii Zachodniej, nie są złożonymi skamieniałościami zwierząt, lecz stromatolitami. Stromatolity to skamieniałości mikroorganizmów, które powstają przez dodawanie, warstwa po warstwie, jednokomórkowych mikrobów. Najstarsze skamieniałości pierwszych zwierząt wielokomórkowych pochodzą sprzed 500 milionów lat.
Jednak życie na naszej planecie zaczęło się wcześniej. Wbrew pozorom bakterie są stosunkowo złożonymi organizmami w biologii, co wskazuje, że życie prawdopodobnie zaczęło się dużo wcześniej, dzięki jeszcze prostszym organizmom. Jednak te prostsze organizmy nie miałyby cech niezbędnych do stania się skamieniałościami, więc nie ma dowodów na ich istnienie na Ziemi, które moglibyśmy badać. Brak prostego, przedbakteryjnego życia kopalnego utrudnia (lub uniemożliwia) dokładne określenie momentu powstania życia.
Warunki klimatyczne
W badaniach nad skamielinami naukowcy przyjęli inne podejście do poznania pochodzenia życia: jeśli uda im się dowiedzieć, jakie warunki panowały wówczas na Ziemi, być może uda im się ustalić, jaki proces biologiczny najprawdopodobniej dał początek pierwszej żywej istocie. Mieliby też bardzo ważną informację: z czego były zbudowane pierwsze żywe istoty?
Po kilkudziesięciu latach badań udało się wywnioskować, że atmosfera ziemska w czasach, gdy przypuszczalnie pojawiły się pierwsze żywe istoty, była inna niż obecnie. W tamtych czasach atmosfera nie zawierała tlenu i była przede wszystkim redukująca, a nie utleniająca jak obecnie, składając się głównie z metanu, amoniaku, pary wodnej i dwutlenku węgla. Mając te informacje, badacze mogli zacząć przedstawiać różne hipotezy i eksperymenty mające je potwierdzić.